Czy „mental” ma znaczenie? Rozmowa z Klaudiuszem Cholewińskim

W sezonie 2023, do sztabu trenerskiego Warsaw Mets Juniors dołączył Klaudiusz Cholewiński. Trener i psycholog. Odpowiada za przygotowanie mentalne i wsparcie psychologiczne naszych zawodników. W swojej pracy łączy doświadczenie trenerskie i psychologiczne. Czy kondycja psychicza ma znaczenie? Jak duży wpływ na wynik sportowy ma „mental”? Czy futbol amerykański może pozytywnie wpływać na rozwój młodego człowieka? Polecamy naszą rozmowę z Klaudiuszem Cholewińskim.

Warsaw Mets: Klaudiusz, bardzo dużo ostatnio mówi się o kondycji psychicznej dzieci i młodzieży. Staje się to problemem cywilizacyjnym. Czy Twoim zdaniem sport – szeroko pojęty – może mieć pozytywny wpływ na młodych ludzi? Jeśli tak, to w jakim zakresie?

Klaudiusz Cholewiński: Zdecydowanie tak. Po pierwsze należy jasno powiedzieć, że w temacie psychologii czy psychiatrii dzieci i młodzieży nie dzieje się w Polsce wiele, a większość inicjatyw pochodzi od indywidualnych podmiotów. To, że Warsaw Mets, jako klub sportowy rozpoczęli warsztaty psychologiczne dla juniorów i promuje ten temat na forum publicznym jest swojego rodzaju precedensem i wysłaniem pozytywnego sygnału do środowiska sportowego. Już teraz mogę przyznać, że odzew jest spory i inne kluby „podłapały” temat, co mnie jako specjalistę i zarazem trenera ogromnie cieszy.

Uprawianie sportu, przede wszystkim zespołowego, to oprócz samej aktywności fizycznej przede wszystkim budowanie i rozwijanie tzw. Wspólnoty. Jeśli mówimy o młodzieży to właśnie ta wspólnota, czyli Drużyna uczy nas pewnych zachowań w poszczególnych sytuacjach, których jako jednostka moglibyśmy nie doświadczy. To pełni też bezpośrednio lub pośrednio rolę niejako ochronną i dającą wsparcie dla tych zawodników, którzy może nie zbudowali jeszcze pewności siebie lub borykają się z innymi problemami, z jakimi przychodzi się zmierzyć przed rozpoczęciem pełnoletności.

WM: Jak zachęciłbyś młodych ludzi do sportów zespołowych? Co szczególnego jest w futbolu amerykańskim?

KC: spędzanie wolnego czasu na uprawianiu sportu z grupą 30-40 osób w podobnym wieku to szansa na spotkanie i rozwinięcie znajomości w zupełnie innym kontekście niż szkoła czy osiedle. Mówi się, że przyjaźnie i znajomości zawarte w młodym wieku należą do tych najsilniejszych i trwających najdłużej. Wspólne przeżywanie sytuacji jak zwycięstwo czy porażka, ale też dochodzenie do wspólnego celu „wiążą” emocjonalnie w sposób bardzo trwały. Innymi słowy oprócz dbania i zdrowie i ciało, jednocześnie budujemy więzi i znajomości, które mogą mieć bardzo pozytywny wpływ na naszą przyszłość. Nie tylko w tych dobrych, ale też gorszych momentach.

Jeśli chodzi o futbol, to postawiłbym tutaj na różnorodność. W żadnym innym sporcie zespołowym nie ma aż tak dużej różnicy wieku, wzrostu czy wagi między poszczególnymi zawodnikami występującymi razem na boisku. To, co np. w szkole może być powodem do wycofania się ze wspólnej aktywności fizycznej lub kontaktów z rówieśnikami, w futbolu okazuje się być dokładnie tym, czego potrzebuje drużyna by wygrywać. O tym, że w futbolu amerykańskim żadne doświadczenie życiowe, pozorne ograniczenia lub warunki fizyczne absolutnie nie wykluczają szansy na odniesienie sukcesu najlepiej pokazuje film „Niepowstrzymani”. To dotychczas jedyny polski film dokumentalny o futbolu amerykańskim.

WM: Co Twoim zdaniem jest kluczowe w przygotowaniu mentalnym młodego zawodnika?

KC: Moim zdaniem, stricte odnosząc się do aktywnych zawodników w trakcie trwania sezonu – zdecydowanie osoba i przygotowanie trenera i jego styl prowadzenia zaspołu lub zawodnika. Nie każdy klub i nie każdego zawodnika stać na pracę z psychologiem. Uważam – i tutaj zarazem zwracam się do podmiotów odpowiedzialnych za ligę i reprezentację, że podstawowe elementy treningu mentalnego i aspekty psychologiczne powinny być częścią każdego szkolenia trenerskiego. Przekazując podstawy i przede wszystkim otwarcie o pewnych kwestiach rozmawiając, jednocześnie wzbudzamy zainteresowanie pogłębieniem specyficznego lub niełatwego tematu i co równie ważne – oswajamy się z nim. Zwiększa to prawdopodobieństwo, że zawodnicy także prywatnie mogą zacząć interesować się tematem i szukać najlepszych dla siebie rozwiązań w trudniejszych sytuacjach.

WM: Gdybyś miał stworzyć dekalog – 10 podstawowych i uniwersalnych dla każdego sportu zasad – pozwalających osiągnąć sukces – co by to było?

KC: Skupimy się tutaj na dekalogu od strony mentalnej i tym, co na ten „mental” wpływa. Każde z „przykazań” może mieć bardzo silny wpływ na relacje z samym sobą, ale też i drużyną czy trenerem, czego konsekwencją jest poprawienie, bądź oczywiście pogorszenie wyników sportowych. Zdecydowanie polecam sportowcom taki mentalny „rachunek sumienia” i sprawdzenie na samym sobie: o co już zadbałem, a gdzie mogę jeszcze się poprawić?

1. Wyznacz cel, który chcesz osiągnąć
2. Zaufaj trenerowi i jego planom
3. Wysypiaj się.
4. Zadbaj o odżywanie i nawodnienie.
5. Nie wiesz? Zapytaj!
6. Wiesz? Podziel się wiedzą!
7. Słuchaj swojego ciała – nie ignoruj sygnałów, reaguj od razu na zmiany, zarówno te pozytywne jak i negatywne.
8. Odważ się pochwalić trenera lub kolegę z drużyny, oni tego potrzebują tak samo jak Ty!
9. Sprawdź w google „10 Things That Require ZERO Talent”
10. Nie bój się przyznać, że potrzebujesz zmiany lub wsparcia

***

Klaudiusz Chilewiński

Swoje doświadczenie zdobywał głównie poza granicami Polski. Rodzimym kibicom znany jest przede wszystkim z wieloletniej współpracy z Seahawks Gdynia. Był

członkiem sztabu trenerskiego reprezentacji Polski podczas przygotowań do World Games 2017. Od 2011 roku związany jest z drużynami z Niemiec, Belgii i Holandii. W dorobku trenerskim posiada 5 mistrzostw kraju z trzema różnymi drużynami seniorskimi. Największym sukcesem w pracy z juniorami był awans do mistrzostw Europy z juniorską kadrą Holandii. W 2022 roku objął funkcję trenera głównego w Solingen Paladins, drużynie występującej w GFL2.

Od 2019 roku obowiązki trenera łączy z pracą psychologa klinicznego, współpracując z drużynami i trenerami nie tylko futbolu amerykańskiego. Prowadzi szkolenia i zajęcia indywidualne ze sportowcami, głównie w obszarze indywidualnego przygotowania mentalnego oraz skutków stresu i presji związanej z uprawianiem sportu na wysokim poziomie.

Współpraca z Warsaw Mets obejmuje, warsztaty grupowe dla zawodników i trenerów, a także opiekę psychologiczną dla członków klubu.

Kontakt z Klaudiuszem Cholewińskim:

www.trenerpsychologii.pl

Fot: Tomasz Kalisz